Kom in actie – bestel snel de Zendingserfgoedkalender.

Ook dit jaar vraagt de ZWO-commissie weer uw aandacht voor de Zendingserfgoedkalender.

De kalender van 2021 toont batiks van ds. Khristian Aris Widodo (ontwerp) en de Batik Workshop Kalipenten (uitvoering) uit Yogyakarta, Java Indonesië. Het thema luidt: Eenheid in verscheidenheid. Hier verbeeld als het samen optrekken in een sfeer van tolerantie en wederzijds respect van volgers van de grote godsdiensten in Indonesië. Eenheid in verscheidenheid is ook het nationale symbool van de Indonesische republiek.

U kunt de Zendingserfgoedkalender 2021 bestellen door een e-mail te sturen naar aberkhout1958@kpnmail.nl met vermelding van uw naam, adres en het aantal kalenders dat u wenst te ontvangen. De kalender kost, evenals in voorgaande jaren, € 10,– per stuk.

In verband met corona is contante betaling dit jaar niet mogelijk.

Wij verzoeken u het verschuldigde bedrag over te maken op de bankrekening van de ZWO-commissie

NL45 RABO 0397 7600 887.

Na ontvangst van uw betaling word(en)t de kalender(s) bij u thuisbezorgd in en rond Hendrik-Ido-Ambacht.

Namens ZWO, Bert Berkhout

Zondag 22 november – laatste zondag kerkelijk jaar

Zondag 22 november, de laatste zondag van het kerkelijk jaar. We herdachten de gemeenteleden die het afgelopen jaar zijn overleden. Dit jaar waren dat er 24. Twee kerkdiensten werden gehouden zodat van elke overledene twee familieleden aanwezig konden zijn. Het was een indrukwekkende dienst. En zoals altijd was de bloemschikking rond de kaarsen met de namen erop weer prachtig. Leny Stehouwer gaf daarover uitleg:

De symbolische schikking gaat over Thessalonicenzen 5 vers 23: De God van de vrede…..

Vrede is op z’n minst de afwezigheid van oorlog of ruzie. En dat is al heel wat.
Maar vrede is meer dan dat het een gevoel is, of een staat van zijn.
Het is een situatie waarin recht wordt gedaan aan de hele schepping en waarin de gemeenschap tussen mensen hersteld is. Vrede is de vrucht van gerechtigheid.

We kunnen er naar verlangen, of proberen op te roepen door te mediteren, te bidden of een wandeling in de natuur, maar er helemaal zelf voor zorgen dat we vrede ervaren, met onszelf, met de mensen om ons heen, met God dat kunnen we niet. Daarom noem ik Gods VREDE een cadeau.

In de schikking ziet U de duif met een takje. Een vredesduif met de belofte van de overwinning en eeuwigheid.
Het cadeau ligt daarbij: mooie witte stenen zoals geschreven in Openbaringen 2 als beloning op die overwinning.
Daaromheen witte bloemen. Wit, kleur van reinheid en eeuwigheid. Bovendien de feestkleur van de kerk. Ook wilgentakken – teken van nieuw leven;  Klimop – altijd groen, teken van hoop!
De kaarsen zijn omkleed met kleinere bloemen. De namen erop van “de mensen van voorbij” en de vredesduif maken het compleet.

 

Alles is goed zoals het is,

alles in rust en evenwicht

tussen de mensen,

tussen de dingen,

en dat wat gebeurt

 

Een zacht zingen

klinkt om ons heen,

wij zingen het mee:

 

Vrede voor allen,

voor jou en mij,

vrede en alle goeds.

 

Een gedicht van Marijke de Bruijne

Nieuw begin

‘Ik ben ervan overtuigd dat dood noch leven, engelen noch machten noch krachten, heden noch toekomst, hoogte noch diepte, of wat er ook maar in de schepping is, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die hij ons gegeven heeft in Christus Jezus, onze Heer.’

Romeinen 8: 38 – 39

‘Nieuw Begin’ prijkt in grote letters op de voorkant van het verhuisbericht. Patrick, de 18-jarige zoon van mijn oud-collega (geboren met een verstandelijke beperking), gaat begeleid wonen. We kregen een prachtige kaart van hem, compleet met foto’s en zijn eigen verhaal.

Patrick, die als tiener plotseling zijn vader verloor, schreef over zijn gevoelens. Over ‘de avondjes op de bank hangen met me moeder’ die hij zal missen. Over het rare gevoel straks niet meer ‘hier’ te zijn, maar in zijn eigen huisje, iets verder weg van zijn vertrouwde plekje. Over ‘de emoties en het verdriet die het zal ophalen’. Maar hij schreef ook dat hij weet waar hij het voor doet, ‘mijn eigen huisje, mijn plekje. Het blijft even slikken, maar ik heb een plekje met top begeleiding’.

Ontroerd ben ik door zoveel puurheid. Een afscheid dat naast emoties en verdriet ook een nieuw begin betekent. Hij vindt het leuk als we, familie en vrienden, hem een kaartje sturen ‘en langskomen mag altijd. Ik ben maar tien minuutjes verder weg en jullie mogen altijd voor mij blijven zorgen.’ Tot slot schreef hij nooit te vergeten wat hij heeft en hoe gelukkig hij is. ‘Ik hou zo intens veel van jullie’.

In een van de bijbelcursussen die Emöke gaf, moedigde ze ons aan, elkaar verhalen te vertellen over  gebeurtenissen en ervaringen die ons Gods kracht en aanwezigheid doen ervaren. Het versterkt ons geloof en leert ons waardevolle lessen over de essentie van het leven.

Soms kunnen verhalen niet verteld worden. Soms zijn wonden te groot voor woorden. Soms spreken littekens voor zich. Maar dit prachtige verhaal mag gedeeld worden. Dit verhaal van een Nieuw Begin. Een verhaal van ‘geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde’.

Tineke Vroegindeweij

Even voorstellen

Beste lezer,

Sinds 1 november 2020 ben ik predikant in De Open Hof in Hendrik-Ido-Ambacht. Eerder werkte ik in Leiden, in Krimpen aan den IJssel en in Berkel en Rodenrijs. Ik studeerde theologie in Brussel en Leiden.

Als predikant ben ik het meest zichtbaar in de zondagse diensten en op feestdagen. Verder kunt u me aantreffen op allerlei plekken in de kerk: bij catechese of vergaderingen, bij werkgroepen of leerhuizen, of zomaar aan de koffie in het kerkgebouw.

Rondom de kruispunten van het leven, bij geboorte, huwelijk en overlijden, kan er behoefte zijn aan verdieping en komt de kerk misschien opnieuw of voor het eerst in beeld. We willen als kerkelijk gemeenschap hartelijk gastvrij zijn voor wie een ogenblik wil schuilen, voor wie het gesprek zoekt, voor wie aan wil haken, voor wie zijn nood wil klagen of zijn vreugde wil delen. We zijn benieuwd naar uw verhaal en hopen dat u zich thuis zult voelen.

Daarnaast ben ik aanspreekbaar voor een ieder die behoefte heeft aan een gesprek over zingeving en geloof of voor wie op de kruispunten een gesprekspartner zoekt.

Antoinette van der Wel

dsavdwel@deopenhof-hia.nl

Overdenking kerstnacht 2020

Gemeente van Jezus Christus,

Wat een vreemde kerstnacht is dit. Zo totaal anders dan we gewend zijn. We zijn hier in klein gezelschap in de kerk, maar we hopen dat velen van u thuis met ons en elkaar verbonden zijn. We hopen dat iets van de bijzondere sfeer die deze nacht kenmerkt te voelen is voor een ieder van ons, ook nu wij niet hier bij elkaar in de kerk kunnen zijn.

Een pandemie raast over de aarde en treft kwetsbare mensen. Het maakt dat we afstand moeten houden, dat we het kerstfeest niet op onze gewone manier kunnen vieren. Misschien wordt u door deze omstandigheden wel juist herinnert aan een andere bijzondere kerstviering. Dat jaar dat u ver weg van familie in het buitenland verbleef, of dat ene jaar toen er een kind geboren werd, of toen u ziek op bed lag. Misschien herinneren deze stille kerstdagen aan het jaar waarin die bijzondere geliefde ontbrak aan tafel en het gemis pijn deed.  Misschien geniet u wel van de rust en de aandacht voor de meeste nabije naasten.

Het kerstfeest heeft voor de meesten van ons met verbinding te maken, met familie en vrienden om ons heen, proberen we samen de donkere dagen verdrijven. We maken de balans op van het jaar dat achter ons ligt en blikken vooruit op het jaar dat voor ons ligt. De ontmoetingen zijn maar beperkt mogelijk en het is een stuk stiller om ons heen, misschien zelfs eenzaam. Wat betekent dat nu als we luisteren naar de bekende verhalen uit de bijbel?

Jesaja schetst ons een prachtig beeld van een nieuwe toekomst. De nacht wijkt en alle dreiging verdwijnt. Waar dreigende soldatenlaarzen stampend door de straten gaan, wordt het stil en klinkt voor het eerst in tijden weer een lied van bevrijding. Een nieuwe tijd breekt aan met de geboorte van een kind. De wereld wordt een paradijs van vrede. Elk jaar ontroert deze tekst me, omdat het zo haaks staat op de beelden van geweld die dagelijks binnendruppelen uit de krant en het journaal. Jesaja wakkert het verlangen aan naar een wereld waar mensen tot bloei komen en in vrede kunnen genieten van klein geluk.

Jozef en Maria zijn op weg. Gedwongen door een machtig heerser, die wel eens wil weten hoeveel mensen er belasting moeten betalen.  Maria is zwanger, maar dat is uiteraard geen excuus om lekker thuis te blijven. Als grote machthebbers hun zin willen krijgen, dan ga je gewoon op reis, of je dat wil of niet. Twee mensen onderweg, kwetsbaar en zonder bescherming, verlangend naar rust en geborgenheid.

Elk jaar weer zien we in de nieuwsoverzichten hoe duizenden mensen  op weg zijn. Op de vlucht, verlangend naar een beter leven, in gammele bootjes op zee, sjokkend door de straten van zomaar een grote stad. Mensen onderweg, mensen zonder dak boven hun hoofd, ongeborgen en kwetsbaar. Is er voor hen licht te vinden? Is er iemand die zijn deur voor hen openzet, hen in liefde ontvangt?

In Bethlehem was geen plaats voor Jozef en Maria, de overvolle stad had slechts een achterafkamertje voor de zwangere vrouw en haar man. Daar wordt het kind geboren. Nagenoeg onzichtbaar. In doeken gewikkeld legt zijn moeder hem in de voerbak. In de stilte wordt het kind geboren waarvan wordt verteld dat hij licht voor de wereld is.

Ieder jaar weer verbaas ik me over de onzichtbaarheid van het Christuskind. Over het kleine en weerloze van dit kind. Er is geen plaats voor hem. Geen extra pushbericht kondigt zijn geboorte aan. Geen trompetgeschal of stralende foto’s gaan de wereld over. Wat rest is stilte.

De evangelist Lucas denkt daar anders over. Hij beweert, te midden van de geschiedenis van grote mensen als Quirinius en Augustus, dat echte geschiedenis wordt geschreven in dat stille tafereel in Bethlehem. Daar in het broodhuis, wordt het kind geboren dat deze wereld voorgoed veranderd heeft. Dat mag onzichtbaar lijken, maar hier gebeurt wat werkelijk belangrijk is. Zo zet hij al de toon die Jezus in zijn leven zal uitdragen. Zijn aandacht voor kleine mensen, voor wie niet in aanzien zijn, voor wie niet belangrijk geacht worden, zal het verschil maken in de wereld. Hier in Bethlehem zien we de voorafspiegeling van deze bijzondere Messias.

Het kraambezoek bestaat uit ruige herders, die ergens in het veld een groot licht hebben gezien. Verbijsterd zijn ze door wat de engelen hen vertellen. Met knikkende knietjes horen ze het bericht van Gods boodschappers. Wees niet bang. Het kind van godswege in ons midden kan worden gevonden, in de stad van David. Ze krijgen als teken mee dat hij in doeken is gewikkeld en ligt in een voerbak.

Wees niet bang! Zoveel licht kunnen de herders niet aan. De angst slaat hen om het hart. En wat krijgen ze uiteindelijk als teken? Een armeluis kind in een voerbak.

De herders zijn op weg gegaan, hebben hun angst achter zich gelaten. Het teken dat ze kregen is voor menigerlei interpretatie vatbaar, maar blijkbaar was het voldoende om de angst af te leggen en op pad te gaan.

Wees niet bang. Hoe doe je dat, leven zonder angst? Vertrouwen dat een kind in een voerbak het verschil maakt voor ons leven. Hoe leef je zonder angst als je wereld ondersteboven wordt gekeerd? Als je je kwetsbaar voelt? Als je leeft met zorgen voor wie je lief zijn?

Misschien kunnen de herders ons hierin voorgaan. Ze gingen op weg, niet wetend of ze een illusie nareisden of werkelijk het kind van God zouden vinden. Ze gingen gewoon en hun leven is daarna nooit meer hetzelfde geworden. Daarin lijken ze op velen van hun voorvaderen, die zomaar gingen toen het van hen werd gevraagd. In een lange stoet trekken ze aan ons voorbij. Abraham, Mozes en Mirjam lopen voorop. In hun voetspoor gaan duizenden mensen op weg naar het licht. Onderweg zijn ze ten prooi aan angst en vrezen en meerdere malen willen ze het opgeven, maar ze kunnen het niet laten. Ergens brandt een vuur in hen, een licht dat niet te doven is en dat hen gaande houdt, door de eeuwen heen, op reis naar een beloofd land, waarvan Jesaja de contouren al zag. Over de tijden heen nodigen ze ons uit mee te gaan.

Leven uit vertrouwen. Gewoon op weg gaan en je laten verrassen door wat je onderweg tegenkomt. Het leven aanvaarden met alles wat goed en mooi is, maar ook met wat je kwetsbaar maakt, met wat niet maakbaar is. Gewoon op weg gaan, in het vertrouwen dat God zich laat vinden op vreemde plekken.  Daar waar je het allerminst verwachtte straalt het licht je tegemoet.

We vieren vandaag het kerstfeest anders dan andere jaren. Maar wat blijft is het rustige vertrouwen dat de Eeuwige zich laat vinden. Niet in de paleizen van machtige koningen, maar eenvoudig in een in doeken gewikkeld kind. Zo nabij wil hij ons zijn, zo één met ons. Zo’n God is volstrekt ondenkbaar in de wereld van keizer Augustus, maar werd zichtbaar voor de herders. Zo vieren we dit kerstfeest, het feest van Gods nabijheid. We vertrouwen erop dat het licht de nacht verdrijft en dat we nergens van God verlaten zijn.

In de nacht gekomen, kind dat met geduld,

eeuwenoude dromen, eindelijk vervuld,

kom in onze dagen, kom in onze nacht,

kom met uw gestage, milde overmacht.[1]

 

 

[1] Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk. Lied 505:2

Een warm welkom

Lieve mensen van de Open Hof,

Zondag 1 november was een bijzondere dag. Die dag werd ik door collega Emöke van Bolhuis verbonden aan uw gemeente.  Wat was het jammer dat er maar een kleine groep mensen aanwezig kon en mocht zijn. De sfeer was er gelukkig niet minder hartelijk om. Wat was het bijzonder, de warme woorden, de ‘bloemstukboot’, een emmer vol met bloemen en een schaal vol kaarten, de gebakjes bij de uitgang, het kaartje en het vogelhuisje in de werkkamer. Ik voel me meer dan hartelijk welkom in uw midden. De afgelopen dagen stroomde mijn mailbox vol met foto’s en groeten van gemeenteleden die er zondag niet bij konden zijn. Kortom, ondanks alle beperkingen,  een mooie, liefdevolle en onvergetelijke zondag. In de komende weken hoop ik met een aantal van u al te kunnen kennismaken.  Schroom niet me uit te nodigen voor een groep of overleg, ik moet mijn weg nog een beetje zien te vinden. Zo hoop ik langzaam maar zeker thuis te komen in De Open Hof en in Ambacht en velen van u beter te leren kennen. Samen gaan we in de komende jaren op weg en ik hoop dat het voor ons allen een inspirerende en boeiende reis mag worden.

Hartelijke groet,

Antoinette van der Wel

Bloemschikking 13 december – 3e advent

Dromend van het goede leven,

Buitelen de beelden over elkaar heen,

Van een tafel in de zon, met mensen erom heen,

Van kinderen die in vrijheid spelen, gelukkig zijn

Niemand doet kwaad, niemand sticht onheil,

God, help ons die dromen levend te houden

 

Preek ds. Van der Wel 29 november 2020 – Marcus 13, 28-37

Preek n.a.v. Marcus 13, 28-37

Gemeente van Jezus Christus,

Vandaag vieren we de eerste adventszondag. Vier weken lang kijken we uit naar het kerstfeest. Een tijd van voorbereiding en inkeer, van ernst, maar zeker ook van vreugde en verlangen. Uitkijken naar het licht, juist in deze dagen die soms zo donker en somber zijn. Dagen waarin we nadenken over onze opdracht in de wereld. Als daad van verzet ontsteken we een licht, vertellen we elkaar dat het laatste woord is aan het licht en het leven, niet aan de nacht en de dood. Is dat naïef? Steken we de kop in het zand? Sluiten we onze ogen voor de wereld om ons heen? Of is er toch iets heel anders aan de hand.

De lezingen van vanmorgen zijn ernstig en nodigen niet onmiddellijk uit tot grote feestvreugde. Jesaja roept het uit: scheurde u de hemel maar open om af te dalen! Kwam u maar zelf in ons midden! Jesaja spreekt tot een volk dat in ballingschap is, dat verdreven is uit hun vertrouwde omgeving. Hun geliefde Jeruzalem ligt in puin. Wat zou het fijn zijn als God zelf daar eens orde op zaken zou stellen! Een roep die door de eeuwen heen heeft geklonken. Een diep verlangen naar een God die ingrijpt in de werkelijkheid, die de wereld eens goed door elkaar schudt. Ik denk dat menigeen een dergelijk verlangen herkent, als het leven pijn doet, als je wereld instort en de nacht valt. Scheur dan die hemel open! Zoek ons op, hier in de nacht. Maar al te vaak riepen we tegen een gesloten hemel. De roep confronteert ons tegelijkertijd met ons eigen falen. Zijn we eigenlijk wel klaar voor die ontmoeting?

Ook de lezers van het Marcusevangelie kennen dat verlangen. Ze verwachtten dat Jezus snel terug zou komen. Ze leefden onder een vreemde machthebber, waren kwetsbaar voor de nukken van de keizer. Als volgelingen van Jezus waren hun families verscheurd. Sommigen vonden hun heil bij deze vreemde Messias, anderen keerden zich van hem af. Hebben we er goed aan gedaan hem te volgen of zijn we achter een droom aan gelopen die geen toekomst heeft. Dat koninkrijk van de hemelen, is dat eigenlijk wel echt te vinden?

Jezus kan het niet voldoende zeggen. Wees waakzaam. Houd je ogen open. Let op de vijgenboom! In de bijbel is deze boom altijd een teken van toekomst. Eens zal elke mens in veiligheid kunnen zitten onder zijn eigen vijgenboom of wijnrank. Eens zal de wereld een veilig thuis zijn voor alle mensen.

Wees waakzaam. Als een deurwachter die op de uitkijk staat. Alert, speurend of de heer des huizes al op weg naar huis is. Zodat hij, wanneer de heer verschijnt, de kaarsen aan kan steken, de deuren open gooien, de feestdrank kan uitschenken.

Wees waakzaam. Maar hoe doe je dat vandaag? En waar wachten wij eigenlijk op? Op de hemel die open scheurt? Op een wereld die vergaat? Op een moment dat plotseling de hele kosmos op zijn kop wordt gezet? Hoewel we niet meer leven onder de gespannen verwachting van de vroege kerk, herkennen wij het verlangen naar een geheelde wereld. Als ik de overvolle vluchtelingenkampen zie, of nadenk over de verdeling van het vaccin, of berichten hoor van oorlog in Ethiopië, dan kan ik niet ontkennen dat een verlangen naar een oplossing soms zomaar opeens de kop opsteekt. Als ik zie dat mensen het moeilijk hebben, geconfronteerd worden met ziekte en verdriet, als de dood hard inbreekt in ons leven, dan kan ik soms zo verlangen naar een ommekeer.

Tegelijkertijd heeft dat verlangen naar een rigoureuze ommekeer ook een keerzijde. Want waar zijn wij in dit plaatje? Wat hebben we gedaan voor al die kwetsbare mensen die op onze weg komen? Deze ernstige verhalen houden ons immers ook een spiegel voor. We kunnen wel verlangen dat God orde op zaken stelt, maar wat zegt dat dan over mij? Waar ligt mijn verantwoordelijkheid in dit alles? Of heb ik me al lang geleden in slaap laten sussen. Ik kan de wereld immers niet redden en besluit dan maar het op zijn beloop te laten of in ieder geval goed voor mezelf te zorgen. Want maakt het uit wat ik doe?

Wees waakzaam. Ik las deze week ergens over iemand die zich altijd zorgen had gemaakt voor het moment dat de jongste dag zou aanbreken. Maar wordt de wereld beter van angstige waakzaamheid?  Verwacht de heer des huizes dat zijn wachter met dikke wallen onder zijn ogen en bleke wangen bij de deur staat? Piekerend over het eigen zielenheil? Of kan het ook anders?

Wees waakzaam. Het heeft iets van stille voorpret voor het feest. We hangen vast de slingers op. We poetsen de glazen tot ze ons tegemoet glimmen. De boodschappen zijn gedaan. Naast de kaarsen liggen de lucifers klaar. De taart staat af te koelen naast de oven. Er hangt al een kerstkrans aan de deur. We ontsteken het eerste lichtje van verlangen. We nodigen de gasten vast uit. Kom maar binnen, warm je bij het vuur. Je bent welkom. Je kunt hier schuilen, we laten je niet alleen. We zijn bezig met de voorbereiding van het feest en de voorpret glanst ons tegemoet.

Wees waakzaam.

Dietrich Bonhoeffer, Duits predikant, vermoord in de oorlog, zegt bij de jaarwisseling begin 1943 het volgende:

Er zijn mensen die het lichtzinnig en christenen die het onvroom vinden, te hopen op een betere aardse toekomst en zich daarop voor te bereiden. Zij geloven dat chaos, wanorde en catastrofes typerend zijn voor deze tijd en onttrekken zich door passieve berusting of vrome wereldvlucht aan de verantwoordelijkheid, voor de komende generaties een toekomt te bouwen. Misschien breekt morgen de jongste dag aan; dan zullen we graag het werk voor een betere toekomst neerleggen, maar eerder niet. [1]

De wereld stond in brand. En tegelijkertijd waren er mensen die opstonden, die recht en gerechtigheid hoog hielden, die met gevaar voor eigen leven instonden voor een ander. Die volhardend het goede bleven zoeken. Een mens werd verborgen op een zolder, een ander kreeg eten toegestopt. Verzet bleek de enige mogelijkheid om gestalte te geven aan geloof.

Wij vieren dit jaar het kerstfeest in een vreemde wereld. In het afgelopen jaar hebben we aan den lijve ondervonden dat het leven niet maakbaar is. We blijken kwetsbaar en het lijkt of een onzichtbaar virus ons gewone leven ontwricht. En waar is God in dit alles? Is het ons verdiende loon voor de wijze waarop wij omgaan met de aarde?

Misschien moeten we die vraag niet willen beantwoorden. De oproep die klinkt is immers een andere. We worden uitgenodigd de wacht te houden. Te verlangen naar de morgen. Daartoe mogen we een licht ontsteken.

Dat is advent. Vol verwachting uitzien naar het licht dat in de wereld komt. Ondertussen bouwen aan een toekomst voor alle mensen. Een toekomst vol licht en leven, vol waarheid en gerechtigheid. Een zware opdracht? Dat valt wel mee. Het lijkt op het voorbereiden van een feest. Een feest waar allen welkom zijn, waar ieder zit onder zijn vijgenboom, een boom die rijkelijk vrucht draagt. Wij mogen in alle bescheidenheid vast de slingers ophangen en onze naaste welkom heten. Kom binnen, wees welkom, er wordt naar je uit gezien. We steken al vast een lichtje aan, omdat we weten dat één kaars de nacht al weet te verdrijven. Zo leven we het licht tegemoet, het licht dat in de wereld is gekomen, het licht van de Eeuwige, die zijn mensen toekomst geeft en ons nooit verlaat.

Amen.

[1] D. Bonhoeffer, Verzet en overgave, Baarn 1989, pg. 20

Overdenking 13 december 2020 – Johannes 3, 22-30

Op deze derde adventszondag horen we het verhaal van Johannes de Doper. Qua tijdsbeleving schuiven we vrolijk heen en weer door de schriften. Volgende week horen we de aankondiging van de geboorte van Jezus, maar vandaag in de lezingen zijn zowel Jezus als Johannes al lang volwassen. Ik houd wel van de vreemde logica van het leesrooster. Het neemt ons kris kras mee door de tijd en ontregelt daarbij onze gewone kaders, maar dat terzijde.

Ik heb altijd een wat dubbele houding tegenover Johannes gehad. Enerzijds vond ik zijn moed altijd bewonderenswaardig, maar als ik helemaal eerlijk ben vind ik hem vaak een tikkeltje te radicaal. Zijn oproep tot bekering, zijn nadruk op het falen van de mens, ik kan er niet altijd even goed mee uit de voeten. Maar bij de lezing van vandaag gebeurde er deze week iets merkwaardigs in mijn opvatting over deze profetische figuur. Het leek of het beeld kantelde en ik voor het eerst de andere kant van Johannes zag. Soms lees je zo’n bekend gedeelte opeens met een andere blik en worden je ogen opnieuw geopend. Johannes was daarbij niet meer alleen de radicaal, die vanuit de woestijn oproept tot bekering, maar ook de vrolijke man die druk bezig is met de voorbereiding van het feest voor zijn vriend.

De omstanders in de lezing dwingen Johannes en Jezus in een concurrerende verhouding. Alsof het er om gaat wie de meeste volgelingen heeft, wie de meeste reuring brengt, wie het belangrijkste en krachtigste is. Zo worden ze tegen elkaar uitgespeeld. Een patroon dat voor velen van ons herkenbaar zal zijn. Hoewel je zelf het gevoel hebt voor dezelfde zaak te staan, wordt de mate van succes belangrijker geacht. En waar je eerst samen probeerde een weg te zoeken, word je zomaar tegen elkaar opgezet. Je hoort de omstanders roepen, kom op Johannes, laat je niet overbluffen door die ander! Sta op voor je rechten! Jij bent net zo belangrijk!

Johannes doet echter  iets verrassends. Hij weigert in die concurrentiesfeer te belanden en zegt rustig waar hij staat. Hij kent zijn plaats, weet wie hij is en weigert zijn roeping te verloochenen. Dit ben ik! De voorloper, de wegbereider. Hij laat zich niet tot jaloezie of concurrentie verleiden. Ik ben de Messias niet, ik ben de bruidegom niet. Het gaat niet om mij! Het gaat om wie na mij komt! Mijn taak is zijn komst voor te bereiden en die taak past mij.

Beroemd is het prachtige schilderij van Matthias Grunewald, waarvan u hier een detail ziet. Johannes wordt afgebeeld met een anatomisch volstrekt absurde wijsvinger. Met die extreem lange vinger, wijst hij van zich af naar de Christusfiguur, die overigens in het altaarstuk wordt afgebeeld als de gekruisigde. Johannes identiteit is die wijzende vinger. Dat is zijn roeping, zijn taak, daar voor is hij onder ons. Hij wijst van zich af naar de ander.

Wat me hierbij opvalt is hoe Johannes zich met vreugde schikt in zijn eigen roeping. Hij is de vreugdebode, de wijsvinger, de voorloper. Zijn taak is het bereiden van de weg, het attent maken van de omstanders op wie na hem komt. Als vriend van de bruidegom treft hij alle voorbereidingen, regelt hij het feest, en is op de dag zelf de stralende toeschouwer van de ander. Zo stoer als Johannes de mensen tot bekering heeft opgeroepen, zo bescheiden is hij nu in zijn dienstbare rol voor de Messias.

Blijven bij je roeping. Niet voortdurend kijken naar de ander en willen zijn als hij. Blijven bij je roeping, doen waar jouw hart ligt, waar jouw talent tot bloei komt, waar jij in de wereld je plaats in kunt nemen, zonder je voortdurend blind te staren op de ander. Weigeren de concurrentiestrijd aan te gaan en de zon in het water kunnen zien schijnen. Ruimte weten te maken. Niet iedereen hoeft groots en meeslepend te leven! Wat zou dat ruimte kunnen bieden, ook aan mensen vandaag. Want blijkbaar hoef je je niet groter voor te doen dan je bent. Mag je gewoon mens zijn. Loskomen van die eeuwige concurrentiestrijd om de beste, de snelste, de rijkste en de grootste te zijn. Gewoon in alle bescheidenheid je plaats in nemen. Je hoeft daarbij je licht niet onder de korenmaat te verstoppen, maar jezelf ook niet te overschreeuwen. Wij zijn de Messias niet, we hoeven de wereld niet te redden, we mogen mens zijn. Ik ervaar die gedachte als een geweldige troost. Ik mag doen waar ik goed in ben, maar hoef niet de hele wereld op mijn schouders te torsen. Ik hoef niet te min over mezelf te denken, maar ook niet voortdurend boven mezelf uit te reiken.

Blijven bij je roeping. Er wordt ons niet verteld of Johannes geworsteld heeft met die opdracht en ook niet of er innerlijke strijd nodig was om te zijn wie hij was. Het is blijkbaar niet heel belangrijk of hij al dan niet moeite had met zijn rol als voorloper en verwijzer. De evangelist beschrijft hem als de vriend van de bruidegom die bereid is zelf minder te worden zodat de Messias meer kan worden. Deze opdracht vervult Johannes met vreugde.

Blijven bij je roeping. Verwijzer zijn. Niet zelf de Messias hoeven te zijn. Ik vind het een bevrijdende gedachte. Van ons wordt niet gevraagd de wereld te redden, maar gewoon onze plek in te nemen in het koninkrijk. De dromen levend houden van een stad, van een land, een wereld waar mensen tot hun recht komen.

Wonderlijk mooi wordt deze wereld beschreven door de profeet Jesaja. Hoewel Jeruzalem in puin ligt, beschrijft hij in een ontroerend vergezicht hoe het is bedoeld. God zelf zal orde op zaken stellen, zal een nieuwe hemel en aarde scheppen, een plaats waar mensen in vrede kunnen wonen. Zo nodigt hij de omstanders uit vast puin te gaan ruimen, bomen te planten, een wijnrank te snoeien. Het beeld is van een zeldzame eenvoud. Het leven ten volle leven, kinderen die opgroeien zonder oorlog en geweld, het huis bewonen dat je hebt gebouwd, genieten van het werk dat je hebt gedaan. Gewoon in alle eenvoud de vruchten van je arbeid plukken. Zelfs de dieren zullen in harmonie met elkaar kunnen leven.

Zou het zo zijn bedoeld? Mensen die bereid zijn de minste te zijn. Niet op de manier waarop velen van ons, vooral vrouwen, het vroeger te horen kregen. Wees jij maar de minste, waarbij je geacht werd in de achtergrond te verdwijnen en nooit voor jezelf op te komen. De minste te zijn in de zin waarnaar Johannes verwees. Hij moet groter groeien. Concreet betekende dat niet dat Jezus zich ging meten met de machtigen der aarde en razendsnel de ladder naar het succes en de top beklom. Hij groeide door zijn dienende houding. In de bijbel worden alle bekende verhoudingen omgedraaid. Waar we leven vanuit de gedachte van het recht van de sterkste, pleit de bijbel voor het recht van kwetsbaarste. Die gaan altijd voor!

Blijven bij je roeping. Je eigen taak in vrede vervullen. In alle eenvoud zoeken naar waar je de droom van de nieuwe hemel en aarde alvast een beetje zichtbaar kunt maken. Waar kunnen we ruimte maken voor wie zoeken naar een veilige plaats om te leven? Waar kunnen we het leven van een ander draaglijk en mooier maken? Waar kunnen we een wijnrank aanplanten, een tafel in de zon zetten, een maaltijd bereiden voor wie honger heeft. We hoeven niet te min te denken over wat er mogelijk is, maar hoeven ook niet voortdurend te denken dat het te weinig is wat we doen.

Blijmoedig de voorbereidingen treffen voor het feest, het feest waar God zijn mensen ontmoet. Gaan in de voetstappen van de Messias, die groeide door dienstbaarheid, die de minste van de mensen werd en zo het aangezicht van God weerspiegelde. Zo gaan we in alle rust op weg, vertrouwend dat midden onder ons die ene zich laat vinden, die kind van God was en mens onder de mensen. Zo leven we vol vertrouwen het kerstfeest tegemoet en houden we de droom van Jesaja levend onder ons. We treffen vol vreugde de voorbereidingen voor het feest van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde.

Amen.

Dienst 1 november 15.00u – nieuwe predikant

Na het vertrek van ds. M. Moerland is de gemeente van De Open Hof op zoek gegaan naar een nieuwe predikant. Er is een beroepingscommissie gevormd die zeer voortvarend aan het werk is gegaan. Contacten met ds. A. van der Wel uit Berkel en Rodenrijs hebben geresulteerd in een beroep dat zij heeft aangenomen. Op 1 november a.s. wordt ds. Van der Wel bevestigd door ds. E. van Bolhuis en doet zij haar intrede.

Omdat De Open Hof ervoor gekozen heeft de adviezen van de PKN en de rijksoverheid te volgen, kunnen maar dertig genodigden in het kerkgebouw aanwezig zijn.

Daarom nodigt de kerkenraad u van harte uit deze dienst digitaal bij te wonen. De dienst, die om 15.00 begint, is zoals gewoonlijk via livestream te volgen op https://www.kerkomroep.nl/#/kerken/10156. Zo kunt u, ook al is het op afstand, deze dienst mee beleven.

We hopen dat zondag 1 november een mooie dag mag worden voor ds. Antoinette van der Wel en de gemeente van De Open Hof.