07-05-14
Het is nog niet zo eenvoudig om goed en begrijpelijk uit te leggen waar het bij de Hemelvaart van Christus precies om gaat. Als kleuter had ik niet zo’n moeite met het lied ‘Op een witte wolkenwagen, wordt de Heer van d’aard’ gedragen’. Toen ik later leerde lezen, merkte ik dat alleen in het boek Handelingen (Handelingen 1:9) sprake is van een wolk. In de evangeliën wordt geschreven over verschijningen van Jezus na zijn dood en zijn opname in de hemel. Hoe dit gebeurde is niet beschreven (Lucas 24:51 “Terwijl hij hen zegende, ging hij van hen heen en werd opgenomen in de hemel.”). Een verklaring van de wolk is dat deze dient om te laten zien, dat Jezus helemaal doorgedrongen is in de sfeer van God. Een wolk is in de Bijbel vaker teken van Gods aanwezigheid, zoals bij de tocht door de woestijn van het volk Israël, of bij de verheerlijking op de berg. Hoe het destijds ‘echt gebeurd is’ blijft een vraag. Wel zijn er antwoorden over de betekenis van Jezus’ Hemelvaart.
Theologen hebben vanaf het begin van de kerk al hun hoofd gebroken over de vraag ‘hoe het zit met Jezus, die zowel mens als God is?’ De uitkomst is steeds, dat het offer van Jezus alleen gebracht kon worden, omdat hij als God, Gods zoon, is. De feesten van kerst: God is bij mensen gekomen in een menselijke gedaante, en het feest van Pasen, de overwinning op de dood, spreken ons wel aan als feest. Pinksteren als feest van de uitstorting van de heilige Geest spreekt veel mensen aan. Maar wat met de Hemelvaart van Jezus? De Hemelvaart is de terugkeer van Jezus tot God. De mens Jezus wordt weer God. Vervolgens is hij daar rechterhand van God (Matteüs 28:18: “Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde.”). Christus deelt in de regering van God.
In de Apostolische Geloofsbelijdenis zingen we dat Jezus is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle, ten derden dage wederom opgestaan van de doden, opgevaren ten hemel, zittende ter rechterhand Gods, des almachtigen Vaders, vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden. Jezus, die mens geworden is en weergekeerd is tot de Vader, is ons aller pleitbezorger (Romeinen 8:34). Een derde element is, dat de verhoogde Heer op een heel bijzondere manier bij zijn gemeente is (Matteüs 28:20: ‘en houd dit voor ogen: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld.’). Hij blijft als de goede Herder zijn schapen voorgaan en hen roepen. De kerk kan nog zo klein worden of onder druk staan, theologisch zal men moeten zeggen: de Heer kent de zijnen (2 Timoteüs 2:19).
Dat betekent enerzijds een krachtige aansporing om bij hem in de buurt te blijven, anderzijds biedt het ook vertrouwen vanuit de verwachting dat hij steeds weer mensen zal roepen en zijn kerk zal bouwen en bewaren.
Verder biedt de Hemelvaart uitzicht op een leven in de nabijheid van Christus. Hier gaat het over hemel en eeuwig leven. Gods trouw aan mens en wereld houdt een enorme belofte in voor de toekomst. Hij laat niet varen wat zijn hand begon, maar voltooit dat. Het betekent een bevrijding van alle machten die ons nu nog knechten, tot een heerlijkheid en luister die alle verwachting te boven gaat.
Het leven op de aarde moet goed worden, Gods koninkrijk. Het gaat niet om bevrijding uit de wereld, maar om bevrijding met de wereld. In de chassidische legende van de Hemelvaart moet de rabbi kiezen tussen aarde en hemel. Het leven op aarde is doel van Gods schepping, op aarde wil God heersen. Daarom leerde Jezus zijn leerlingen bidden:
‘Onze Vader, die in de hemelen zijt, Uw naam worde geheiligd; Uw koninkrijk kome;
Uw wil geschiede; en gelijk in de hemel zo ook op de aarde….
Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, tot in eeuwigheid.’
Hemelvaart betekent dat je alleen wordt gelaten, maar ook dat je ontdekt dat je niet aan je lot wordt overgelaten, dat je toch bij de hand wordt genomen.
God heeft Christus opgewekt uit de dood en hem een plaats gegeven aan zijn rechterhand. Nu is Christus het hoofd over alles, en zijn lichaam is de kerk. Hierom gaat het vooral. Gelovigen mogen er op vertrouwen dat Christus, nu hij niet meer mens op aarde is, in de hemel verder werkt aan het heil van alle mensen. De gelovigen hebben de verantwoordelijkheid om als zijn lichaam hem te vertegenwoordigen en zichtbaar te maken. Zo heeft zijn Hemelvaart Christus alleen maar sterker en machtiger gemaakt.
Op de nieuwe paaskaars zien we het kruis dat opstijgt uit het water. Het kruis van de opgestane Heer verheft zich uit de wateren van de chaosmachten, verheft zich boven de levende dieren, de vissen zijn nog in het water, tot zij worden gered.
Lied 666 vers 2:
De Heer is in de wolken
onttrokken aan ons oog.
Maar Hij heeft alle volken
zijn koninkrijk beloofd.
Al blijft Hij nu verbogen
in teken en in taal,
straks, op de nieuwe morgen,
zien wij hem allemaal.
ds. Marianne Moerland